Algemeen
De pitvis is herkenbaar aan het iets afgeplatte lichaam met de kop die driehoekig van model is. Het zijn echte bodemdieren die leven van kleinere bodemdiertjes. De mannetjes van de pitvissen beschikken over een grote eerste rugvin die tijdens de balts (april tot augustus) recht overeind wordt gezet. Deze vin is dan tevens fraai gekleurd. Mannetjes hebben bovendien een zwarte vlek op de zijkanten. De bevruchting van de eitjes vind plaats door het tegelijk loslaten van de eitjes en sperma in het open water. Dit heeft plaats tijdens een naast elkaar, gezamenlijke bijna verticale opstijging van het paartje.
Er komt in Nederland nog een kleinere pitvis voor, de Rasterpitvis (Callionymus reticulatus). 

Afmetingen
Mannetjes worden tot 300 mm en vrouwtjes tot 200 mm lang.

Kleur
Mannetjes zijn geelbruin met blauwe strepen en vlekken en de rugvin is geel met groenblauwe strepen. Vrouwtjes en onvolwassen mannetjes zijn lichtbruin met zes bruine vlekken op de flanken en drie grote rugvlekken.

Habitat
Leeft op zand- en slibbodems waar ze zich voeden met wormen en andere kleine bodembewoners.

Verspreiding
Oostenlijke Atlantische oceaan van IJsland tot Mauritanië, de Middellandse zee en de Zwarte zee.